Araç sahipleri için takvimin en stresli günlerinden biri, şüphesiz araç muayene günüdür. Randevu alınır, harç yatırılır, araç istasyona götürülür ve o gergin bekleyiş başlar. Muayene uzmanı aracı kanala çekerken, sürücünün aklında tek bir soru vardır: “Acaba geçecek mi?” Bu sürecin sonunda alınan raporun “Kusursuz” veya “Hafif Kusurlu” olması derin bir nefes aldırırken, “Ağır Kusurlu” ibaresiyle karşılaşmak hem zaman kaybı hem de moral bozukluğu anlamına gelir. Ancak mesele sadece bürokratik bir onayı almak veya plakaya o etiketi yapıştırmak değildir. Mesele, sizin ve sevdiklerinizin can güvenliğidir. Özellikle emniyet donanımları, bir kaza anında yaşamla ölüm arasındaki ince çizgiyi belirler. Bu nedenle muayene istasyonları, emniyet sistemlerindeki en ufak hatayı affetmez ve doğrudan “Ağır Kusur” olarak işaretler.
BGR Oto Servis olarak atölyemize gelen araçların büyük bir kısmında, sürücülerin fark etmediği veya “bir şey olmaz” diyerek ertelediği emniyet eksiklikleriyle karşılaşıyoruz. Bu yazıda, araç muayenesinde en sık karşılaşılan, aracı muayeneden bırakan ve daha da önemlisi sürüş güvenliğini tehdit eden emniyet donanımı hatalarını detaylıca ele alacağız.
Emniyet Kemerleri: Sadece Takmak Yetmez, Çalışmalı
Emniyet kemeri, pasif güvenlik sistemlerinin atasıdır ve hala en etkilisidir. Çoğu sürücü, emniyet kemerinin sadece var olmasının yeterli olduğunu düşünür. Ancak muayene sırasında emniyet kemerleri çok sıkı bir kontrolden geçer. Sadece ön koltuklar değil, arka koltuklardaki kemerlerin de eksiksiz ve çalışır durumda olması şarttır.
En sık karşılaştığımız “Ağır Kusur” sebebi, kemer mekanizmasındaki, yani makarasındaki arızalardır. Kemer çekildiğinde gelmeli, bırakıldığında kendini hızlıca geri sarmalı ve ani bir asılmada anında kilitlenmelidir. Eğer kemer geri sarmıyorsa, sarkık duruyorsa veya ani çekişte kilitlenmiyorsa, kaza anında sizi koltukta tutamaz. Bu durum muayeneden geçmenize engeldir. Ayrıca kemer tokalarının (kilit mekanizması) içine toz, kir veya bozuk para kaçması sonucu kilitlenmemesi veya zor kilitlenmesi de sıkça görülür. Kemerin kumaşındaki yırtıklar, liflerin kopması veya ciddi aşınmalar da kemerin mukavemetini düşürdüğü için ağır kusur sayılır. BGR Oto Servis’te yaptığımız kontrollerde, özellikle arka koltuk kemerlerinin genellikle koltuk altına sıkıştığını veya tokalarının koltuk minderinin altında kaldığını görüyoruz; bu basit detaylar bile muayene tekrarına sebep olabilir.
Hava Yastığı (Airbag) Sistemleri ve İkaz Işıkları
Modern araçların vazgeçilmezi olan hava yastıkları, muayenenin en hassas noktalarından biridir. Sürücü gösterge panelinde, motor çalıştıktan sonra sönmesi gereken “Airbag” ışığı yanık kalıyorsa veya kontak açıldığında hiç yanmıyorsa (ampulü sökülmüş veya patlamışsa), araç muayeneden kesinlikle geçemez.
SRS (Supplemental Restraint System) olarak bilinen bu sistemdeki arızalar genellikle koltuk altındaki soketlerin gevşemesinden, direksiyon sargısının (zembereğinin) kopmasından veya darbe sensörlerinin arızalanmasından kaynaklanır. Bazı merdiven altı işletmelerde bu ışığı söndürmek için direnç atılması veya yazılımla iptal edilmesi gibi tehlikeli yöntemler uygulanmaktadır. Bu, kaza anında hava yastığının açılmaması demektir. BGR Oto Servis olarak, hava yastığı arızalarında asla geçici çözümler üretmeyiz. Bilgisayarlı tespit cihazlarımızla arızanın kaynağını (örneğin yolcu tarafı emniyet kemeri gergi fişeği mi, yoksa direksiyon airbag modülü mü) nokta atışı bulur ve orijinal prosedürlere uygun onarım yaparız. Yanan bir airbag ışığı, sadece muayeneden kalmanıza değil, hayatınızı riske atmanıza neden olur.
Fren Sistemi ve ABS Arızaları
Frenler, aracın en temel güvenlik donanımıdır. Muayene istasyonlarında fren test cihazı (Dinamometre) ile tekerleklerin frenleme kuvvetleri ölçülür. Sağ ve sol tekerlekler arasındaki frenleme farkının belirli bir yüzdenin üzerinde olması (fren sapması), aracın ani frenlemede savrulmasına neden olacağından ağır kusurdur.
Bununla birlikte, gösterge panelindeki ABS (Anti-lock Braking System) ikaz ışığı da kritik bir kontrol noktasıdır. Eğer ABS ışığı sürekli yanıyorsa, bu sistemin devre dışı olduğu anlamına gelir ve araç ağır kusurlu sayılır. Fren hortumlarındaki çatlaklar, fren hidroliği kaçakları veya el freninin tutma oranının yetersiz olması da muayenede kırmızı ışık yakan diğer unsurlardır. Özellikle fren hortumları zamanla sertleşip çatlayabilir; bu durum ani bir basınçta hortumun patlamasına ve frenin tamamen boşalmasına yol açabilir. Bu yüzden servisimizde lifte kaldırdığımız her araçta fren hortumlarını gözle ve elle detaylıca kontrol ederiz.
Aydınlatma ve Sinyalizasyon: Görmek ve Görülmek
İstatistiklere göre araçların muayeneden kalmasının en yaygın sebebi aydınlatma sistemlerindeki eksikliklerdir. Farlar, sadece yolu aydınlatmak için değil, diğer sürücülerin sizi fark etmesi için de hayati öneme sahiptir. Yanmayan bir fren lambası, arkadan çarpma riskini katbekat artırır.
Muayenede farların ayarı, ışık şiddeti ve rengi kontrol edilir. Sonradan takılan ve standart dışı olan, karşı tarafın gözünü alan xenon veya LED farlar, eğer mercek yapısına uygun değilse veya far yıkama sistemi yoksa ağır kusur sayılabilir. Ayrıca stop lambalarının, sinyallerin, plaka aydınlatmasının ve geri vites lambasının eksiksiz çalışması gerekir. Far camlarının zamanla sararıp matlaşması da ışık şiddetini düşürdüğü için kusur olarak değerlendirilebilir. BGR Oto Servis’te far ayar cihazımızla milimetrik ölçümler yaparak, ışığın yola en doğru açıyla düşmesini sağlıyor ve ampul eksikliklerini gideriyoruz.
Lastikler: Yola Tutunmanın Tek Yolu
Aracın yerle temas eden tek noktası lastiklerdir ve bu temas alanı avuç içi kadardır. Emniyet donanımı denildiğinde akla bazen gelmese de lastikler, aktif güvenliğin bir numaralı oyuncusudur. Muayenede lastiklerin diş derinliği kumpas ile ölçülür. Yasal sınır 1.6 mm olsa da, güvenli sürüş için biz 3 mm altını tavsiye etmiyoruz. Diş derinliği yasal sınırın altındaki lastikler ağır kusurdur.
Ancak mesele sadece diş derinliği değildir. Lastik yanaklarında oluşan balonlar, derin çatlaklar, yırtıklar veya lastiğin üretim tarihinin çok eski olup hamurunun özelliğini yitirmesi de güvenlik riskidir. Ayrıca aynı aks üzerindeki (örneğin ön sağ ve ön sol) lastiklerin deseninin ve ebatlarının aynı olması zorunludur. Farklı desenler, farklı yol tutuş özellikleri anlamına gelir ve bu da frenleme anında aracın dengesini bozar.
Yangın Tüpü ve İlk Yardım Çantası: Acil Durum Hazırlığı
Araç içinde bulunması zorunlu olan ekipmanlar da muayenenin bir parçasıdır. Özellikle yangın söndürme tüpü, en çok ihmal edilen donanımlardan biridir. Tüpün araçta bulunması yetmez; ulaşılabilir bir yerde olması (genellikle sürücü koltuğu yakını veya bagajın hemen girişi), son kullanma tarihinin geçmemiş olması ve basınç göstergesinin (manometre) yeşil alanda olması gerekir. Tarihi geçmiş veya basıncı düşmüş bir yangın tüpü, olası bir motor yangınında işlevsiz kalacaktır. Muayenede bu durum “Hafif Kusur” olarak geçse de, güvenlik açısından “Ağır İhmal”dir. İlk yardım çantasının içeriğinin tam olması ve üçgen reflektörlerin (2 adet) bulunması da yine kontrol listesindedir.
BGR Oto Servis ile Muayeneye Hazırlık
Araç muayenesi bir sınavsa, BGR Oto Servis bu sınavın en iyi hazırlık kursudur. Bizim anlayışımıza göre, muayeneden geçmek bir amaç değil, güvenli bir aracın doğal sonucudur. “Muayene Hazırlık ve Check-Up” hizmetimiz kapsamında, aracınızı TÜVTÜRK standartlarına göre tepeden tırnağa inceliyoruz.
Fren test cihazımızla fren kuvvetlerini ölçüyor, far ayarlarını yapıyor, alt takımdaki boşlukları kontrol ediyor, lastiklerin durumunu raporluyor ve tüm elektronik sistemleri (Airbag, ABS, ESP) diyagnostik cihazlarla tarıyoruz. Emniyet kemerlerinden silecek suyu fıskiyelerine kadar en ince detayları gözden geçiriyoruz. Amacımız, istasyona gittiğinizde “Kaldı” raporuyla geri dönmenizi engellemek ve tekrar randevu, tekrar sıra bekleme gibi zaman kayıplarının önüne geçmektir.
Ancak en büyük amacımız, trafiğe güvenli bir araçla çıkmanızı sağlamaktır. Çalışmayan bir emniyet kemeri veya yanmayan bir stop lambası yüzünden yaşanacak pişmanlığın telafisi yoktur. Aracınızın emniyet donanımlarındaki eksikler, sadece muayenede kırmızı ışık yakmaz; hayatınızda da kırmızı ışık yakabilir. BGR Oto Servis olarak tecrübeli ustalarımız ve teknolojik altyapımızla, hem muayeneden tek seferde geçmeniz hem de yollarda güvenle seyahat etmeniz için her zaman yanınızdayız. Aracınızın sağlığını şansa bırakmayın, işi uzmanına emanet edin.
